Hoog cholesterol (hypercholesterolemie)
Hoog cholesterol (hypercholesterolemie) - Voeding en leefstijladviezen
Een verhoogd cholesterol (hypercholesterolemie) komt vaker voor dan je denkt — en veel mensen weten niet dat je er zélf vaak veel aan kunt doen. De diëtisten van DieetPlaneet helpen je daarbij met bewezen effectieve voeding- en leefstijladviezen.Op deze pagina lees je alles over:
- wat hypercholesterolemie precies is
- LDL, HDL en triglyceriden uitgelegd
- wanneer je risico verhoogd is
- wat je kunt doen met voeding & leefstijl
- hoe een diëtist jou helpt
- wanneer vergoeding mogelijk is (basisverzekering / ketenzorg / GLI)
Wat is hypercholesterolemie?
Hypercholesterolemie betekent dat je cholesterolgehalte in het bloed te hoog is. Cholesterol is een vetachtige stof die je lichaam nodig heeft om cellen, hormonen en gal te maken. Je lichaam maakt het zelf aan in de lever, maar je krijgt het ook binnen via voeding. Cholesterol is op zichzelf niet “slecht” — maar te veel ervan wél.
LDL, HDL en triglyceriden uitgelegd
LDL – ’slechte’ cholesterol
LDL vervoert cholesterol van de lever naar je lichaam. Bij een teveel kan LDL zich hechten aan de vaatwand → aderverkalking (atherosclerose) → groter risico op hart- en vaatziekten.
HDL – ’goede’ cholesterol
HDL haalt overtollig cholesterol weg uit je bloed en brengt het terug naar de lever. Hoe hoger je HDL, hoe lager het gezondheidsrisico.
Triglyceriden
Triglyceriden zijn vetten die energie leveren. Ze stijgen door o.a. alcohol, veel suiker en vetrijke voeding en verhogen het risico op aderverkalking.
Gezonde bloedwaarden cholesterol
Houd je cholesterol onder deze waarden, dan zit je meestal goed:- Totaal cholesterol: < 5,0
- LDL: ≤ 2,5
- HDL: > 1,0 (mannen) / > 1,2 (vrouwen)
- Totaal/HDL-ratio: < 5,0
- Triglyceriden: ≤ 2,0
Wanneer heb je meer kans op een te hoog cholesterol?
De kans op hypercholesterolemie is groter bij:- gebruik van bepaalde medicatie (o.a. diuretica, corticosteroïden, antiaritmica)
- familiaire hypercholesterolemie (FH)
- overgewicht / obesitas
- weinig beweging
- een voeding rijk aan verzadigde vetten
- roken
- diabetes
- traag werkende schildklier
Welke klachten horen bij een hoog cholesterol?
De meeste mensen merken niets van een verhoogd cholesterolgehalte.Maar bij familiaire hypercholesterolemie (FH) kunnen soms zichtbare signalen voorkomen, zoals:
Peesxanthomen
Dit zijn kleine, stevige bultjes of verdikkingen op pezen (vaak bij de achillespees, handen of knokkels). Ze voelen soms hard aan en bewegen mee met de pees.
Xanthelasmata
Geelachtige vetophopingen op of rond de oogleden. Ze doen geen pijn, maar vallen wel op als vlakke gele plekjes.
Herken je dit?
Dan is het raadzaam om dit met je huisarts te bespreken. Deze verschijnselen kunnen wijzen op een erfelijke vorm van hoog cholesterol.
Cholesterol + diabetes type 2 + hoge bloeddruk = (metabool syndroom)
Een verhoogd cholesterol komt vaak tegelijkertijd voor met diabetes type 2, hoge bloeddruk (hypertensie) en overgewicht en/ of te veel buikvet. Wanneer deze risicofactoren samen voorkomen, wordt dat het metabool syndroom genoemd. Met wat slimme aanpassingen in je voeding en leefstijl kun je al deze waarden tegelijk verbeteren. De diëtist zorg voor een leefstijl- en voedingsavies dat zowel cholesterol, bloeddruk, glucosewaarden en gewicht tegelijkertijd aanpakt
Gevolgen van hypercholesterolemie
Langdurig verhoogd cholesterol kan leiden tot:- aderverkalking
- hartaanval
- beroerte (CVA)
- TIA
- hartfalen
Voeding en leefstijl bij hoog cholesterol
Een te hoog cholesterol kun je vaak al flink verbeteren met de juiste voeding en leefstijl. Deze adviezen zijn praktisch, haalbaar en wetenschappelijk onderbouwd.
Afvallen bij overgewicht
Elke kilo gewichtsverlies verbetert je LDL- en triglyceridenwaarden.
Dagelijks bewegen
Streef naar minimaal 30 minuten per dag; meer is beter.
Stoppen met roken
Roken in combinatie met een hoog cholesterol verhoogt het risico op hart- en vaatziekten sterk.
Veel groente en fruit eten
Dagelijks 250 g groente en 2 porties fruit.
Volkoren producten kiezen
Verlaagt LDL en ondersteunt een gezonde darmwerking.
Vaker plantaardig eten
Bijvoorbeeld tofu, tempeh, peulvruchten, seitan; minder rood en bewerkt vlees.
Minimaal 1 keer per week peulvruchten
Linzen, bonen en kikkererwten werken bewezen cholesterolverlagend.
Onverzadigde vetten gebruiken
Kies voor olie, noten, avocado en (vette) vis.
Gefilterde koffie drinken
Vermijd ongefilterde of gekookte koffie vanwege het hoge cafestolgehalte.
Alcohol beperken
Maximaal 1 glas per dag; liever minder.
Eet niet te vaak en veel:
Orgaanvlees, veel eigeel, gefrituurde producten, snacks/gebak/koekjes, sterk bewerkte producten, frisdrank en fastfood.
Hoe ondersteunt de diëtist bij hoog cholesterol?
De diëtist:
- geeft inzicht in jouw bloedwaarden
- bekijkt jouw eetpatroon, leefstijl en medische achtergrond
- maakt een persoonlijk plan dat haalbaar is
- coacht je om je stap voor stap nieuwe gewoonten toe te passen
- ondersteunt je bij motivatie, structuur en praktische keuzes
- geft je advies dat past bij jouw leven, cultuur, smaak en doelen.
Vergoeding diëtist bij een hoog cholesterol
Consulten bij de diëtist worden vergoed vanuit de basisverzekering, en soms extra vanuit aanvullende verzekeringspakketten. Gebruik je medicatie voor een hoogcholsterol, een hoge bloeddruk, diabetes type 2? Dan val je mogelijk in ketenzorg. Het voordeel van ketenzorg is dat je geen eigen risico betaalt. Lees er meer over in de blog Wat kost een dietist? Vergoeding, ketenzorg en GLI uitgelegd
Zoek je een diëtist voor hoog cholesterol in jouw stad?
Je kunt terecht bij een gespecialiseerde diëtist in Amsterdam, Amstelveen, Utrecht, Den Haag, Haarlem en Purmerend.Of vanuit elke locatie bij de online diëtist.
Ga naar het overzicht met in cholesterol gespecialiseerde diëtisten.
Veelgestelde vragen over hoog cholesterol (FAQ)
1. Wat is een normaal cholesterolgehalte?
Totaal cholesterol < 5,0 mmol/L • LDL ≤ 2,5 mmol/L • HDL > 1,0 (mannen) / > 1,2 (vrouwen) • Triglyceriden ≤ 2,0 mmol/L. De streefwaarden kunnen afwijken bij o.a. hart- en vaatziekten.
2. Kan ik mijn cholesterol verlagen zonder medicijnen?
Ja. Door afvallen (als je gewicht te hoog is), gezondere voeding, meer bewegen, minder alcohol en stoppen met roken kan LDL vaak met 10–30% dalen. Soms zijn medicijnen wel nodig, je huisarts zal deze dan voorschrijven.
3. Hoe snel kan mijn cholesterol verbeteren?
Meestal binnen 6–12 weken. Bij familiaire hypercholesterolemie gaat het vaak minder snel en zijn medicijnen meestal nodig.
4. Welke voeding helpt het meest om cholesterol te verlagen?
Havermout, peulvruchten, noten, plantaardige eiwitten, onverzadigde vetten, vette vis, veel groente en fruit.
5. Wat kan ik beter vermijden bij een hoog cholesterol?
Gefrituurd eten, snacks, bewerkt vlees, veel rood vlees, orgaanvlees, gebak/koekjes en ongefilterde koffie (zoals uit een cafetière). En te veel eten en te weinig lichaambeweging. Ook roken en alcohol kun je beter zoveel mogelijk laten.
6. Heeft alcohol invloed?
Ja. Alcohol verhoogt triglyceriden en daarmee het risico op hart- en vaatziekten.
Advies: maximaal 1 glas per dag, liever minder (en eigenlijk het allerliefst: helemaal niet ;)
7. Wanneer heb ik cholesterolmedicatie nodig?
Bij familiaire hypercholesterolemie, zeer hoge LDL-waarden, bestaande hart- en vaatziekten of wanneer leefstijl alleen onvoldoende werkt.
8. Helpt begeleiding door een diëtist echt?
Ja. Onderzoek laat zien dat goede begeleiding leidt tot lagere LDL-waarden, lagere triglyceriden en minder risico op hart- en vaatziekten..
9. Kan ik een hoog cholesterol hebben met een gezond gewicht?
Ja. Oorzaken kunnen zijn: genetische aanleg, weinig beweging, roken, alcohol of een voeding met veel verzadigd vet.
12. Hoe maak ik een afspraak?
Je kunt heel makkelijke zelf online een afspraak bij een diëtist plannen.
Een verwijzing is nodig bij ketenzorg, GLI of diëtist aan huis (huisbezoek)
Plan direct een afspraak
Wil je jouw cholesterol verlagen met leefstijl- en voedingsadvies dat bij jou past? Je bent welkom op onze praktijklocaties in Amsterdam, Amstelveen, Utrecht, Den Haag, Haarlem of Purmerend. – of voor online begeleiding, waar en wanneer het jou uitkomt. Onze diëtisten staan voor je klaar. Consulten zijn mogelijk in het Nederlands, Engels, Turks, Arabisch, Spaans en Portugees.
Maak direct online een afspraak met een diëtistDietisten gespecialiseerd in Hypercholesterolemie (hoog cholesterol)
Diëtist/ leefstijlcoach Gaye Kaya
Gaye. Sprankelend en positief. Sociaal, verbaal en communicatief sterk. Nieuwsgierig, geïnteresseerd, doortastend. Haar positiviteit, energie en open houding maakt de grootste mopperpot een stukje vrolijker. Met mensen van alle leeftijden kan zij goed opschieten. Gaye groeide op met de Turkse (eet)cultuur en deze kent de heerlijke en uitgebreide keuken als haar broekzak. Zij begrijpt de verleiding van lekker eten en de valkuil om meer te eten dan goed voor je is. Op dit gebied is zij ervaringsdeskundig. Genietmomenten creëren binnen een gezond eetpatroon zijn volgens haar key.
Gaye werkt in :
Utrecht
Diëtist/ leefstijlcoach Phoebe Gödderz
Phoebe omschrijft zichzelf als open, nuchter, direct en zorgzaam. Zij is een foodie in hart en nieren. De impact van voeding op gezondheid heeft haar interesse altijd al gehad. Dit begon als een hobby, en breidde zich uit tot een studie Voeding&Dietetiek. Een betere gezondheid door een lekker en leuk eetpatroon dat bij jou past, is haar ultieme doel. Zolang Phoebe zich herinnert, heeft ze een prikkelbare darm (PDS), zij weet daardoor als geen ander hoe het is om met buikklachten zoals een opgeblazen buik, buikpijn en een onregelmatig ontlastingspatroon te leven. Door te testen welke voedingsmiddelen haar buikklachten triggeren, heeft ze inzicht in welke voedingsmiddelen (en hoeveelheden) haar buikklachten veroorzaken/ verergeren. Hierdoor heeft zij veel meer in controle over de darmklachten. Vanuit haar eigen ervaring begeleidt en adviseert zij ook jou om een pijnlijke buik, buikkrampen en gasvorming te verminderen.
Phoebe werkt in :
Amsterdam
Diëtist Mees Stegeman
Aandachtig, open-minded, invoelend en positief. Doordat zij met aandacht luistert voel jij je snel vertrouwd bij Mees. Een gezonde leefstijl benadert zij door middel van een integrale benadering. Voeding en beweging? Natuurlijk. Maar ook psyche, gedrag en emotie spelen belangrijke rollen. Je mind beïnvloedt namelijk je gevoelens en (dus) ook je eetgedrag. Mees heeft in het verleden zelf een verstoorde relatie met voeding gehad, zij begrijpt daardoor als geen ander de noodzaak van bewust (leren) zijn van je denkpatronen en gevoelens.
Mees werkt in :
Amsterdam
Diëtist Busra Kir
Busra is een zorgzame en betrokken diëtist bij DieetPlaneet met een warme en praktische aanpak. Voor haar is voeding meer dan alleen eten; het is een manier om goed voor jezelf te zorgen en verbinding te maken met anderen. Vanuit haar Turkse achtergrond begrijpt ze hoe belangrijk eten is binnen cultuur en traditie en hoe het bijdraagt aan sociale relaties en een gevoel van gemeenschap. Haar expertise ligt in revalidatie en ouderenzorg, met een focus op herstel na ziekte of operatie, het versterken van het lichaam en ondersteuning bij chronische ziekten. Ze weet hoe voeding invloed heeft op energie, stemming en gezondheid en welke medische gevolgen verkeerde eetpatronen kunnen hebben, zoals vermoeidheid en een verzwakt immuunsysteem.
Busra werkt in :
Amsterdam
Diëtist Tara Hoshiyar
Tara is viertalig opgegroeid en mede dankzij het spreken van al die verschillende talen, in combinatie met haar sociale vaardigheden, beweegt zij zich gemakkelijk tussen verschillende culturen. Als kind heeft Tara een nierontsteking gehad. Zij moest daarom een strikt dieet volgen om haar bloedwaarden op peil te houden. Hierbij kreeg zij de hulp van een gespecialiseerd diëtist. Hier ontstond bij haar de wens diëtist te worden en mensen te ondersteunen bij het volgen van een dieet of het creëeren van een gezonder eetpatroon en leefstijl. Ook bij verschillende andere medische aandoeningen, zoals hypercholesterolemie en hartfalen ondersteunt Tara jou graag om je bloedwaarden op peil te houden. In haar vrije tijd sport Tara graag.
Tara werkt in :
Utrecht
Diëtist Kyara Cheung
Kyara is een diëtist met een passie voor voeding en mensen. Na haar afstuderen heeft ze een jaar de tijd genomen om zich te oriënteren op haar verdere loopbaan. Gedurende ongeveer zes maanden heeft ze gewerkt in twee bijbaantjes, wat haar de kans gaf om verschillende ervaringen op te doen en meer over zichzelf te leren én te besluiten om haar carrière als diëtist te beginnen. Haar keuze is vooral ingegeven door haar liefde voor mensen en de uitdagingen die deze functie met zich meebrengt. Ze vindt het geweldig om jou te helpen om jouw doelen te bereiken. Niet iedereen gaat even gemakkelijk door dit proces, het is een uitdaging om te ontdekken wat jou motiveert en welk advies jou helpt. Kyara is geboren en opgegroeid in Suriname, wat haar een unieke en gevarieerde kijk op eetpatronen heeft gegeven. Suriname is een smeltkroes van verschillende culturen, en dit heeft geleid tot een rijke variëteit aan eetgewoonten. Door haar achtergrond begrijpt ze dat het uitdagend kan zijn om afscheid te nemen van bepaalde voedingsmiddelen of om nieuwe ingrediënten in gerechten te verwerken.
Kyara werkt in :
Amsterdam
Diëtist/ leefstijlcoach Alicia Izeboud
Als ervaringsdeskundige op gebied van overgewicht, begrijpt Alicia welke rollen eten kan vervullen. Nadat de diagnose PCOS (polycysteus ovariumsyndroom) bij haar gesteld werd, heeft zij de impact van gezondere voeding en leefstijl ervaren. Een aangepast voedingspatroon verminderde de klachten (die door het syndroom veroorzaakt werden). Daarbij raakte Alicia gewicht kwijt én leerde ze begrijpen hoe haar lichaam werkt. Deze ervaring motiveert haar om ook jou, wanneer je worstelt met met soortgelijke uitdagingen, te adviseren en coachen.
Alicia werkt in :
Amsterdam
Diëtist Hafize Sari
Empathisch, positief, behulpzaam en nieuwsgierig. Deze mooie eigenschappen typeren Hafize. Op jonge leeftijd kampte Hafize met ernstige maagklachten. Zij werd van arts naar specialist verwezen en kreeg medicijnen voorgeschreven. Zij besloot haar leefstijl en eetgewoontes aan te passen en ontdekte het enorme effect hiervan op haar welzijn. Het veranderen van je eetpatroon kost tijd en moeite, je gewoontes verander je tenslotte stap voor stap. Om de juiste stappen voor jou te bepalen, verdiept Hafize zich in jouw leven/ leefstijl en je persoonlijke uitdagingen en valkuilen. Om deze vervolgens gericht aan te pakken.
Hafize werkt in :
Amsterdam
Diëtist/ leefstijlcoach Pam Huinen
Pam is een enthousiaste en betrokken diëtist. Door haar persoonlijke ervaringen met het prikkelbare darm syndroom (PDS) en overgewicht begrijpt ze hoe groot de impact van voeding op je leven en welzijn kan zijn. Ze weet hoe veeleisend PDS-klachten kunnen zijn en hoe uitdagend het is om voortdurend met je gewicht bezig te moeten zijn. Voor Pam waren PDS-klachten vooral belastend in sociale situaties. Vaak ging ze met spanning naar afspraken of etentjes, omdat ze nooit zeker wist hoe haar lichaam zou reageren. Dit zorgde niet alleen voor fysieke ongemakken, maar ook voor onzekerheid. Ze voelde zich belemmerd in haar kledingkeuze, omdat strakke kleding haar buikpijn verergerde. Bovendien ervoer ze constant stress over wat ze wel of niet kon eten, terwijl ze wist dat stress haar klachten juist verergerde. Dit zorgde voor een vicieuze cirkel van frustratie en onzekerheid. De zoektocht naar balans in voeding en leefstijl heeft Pam uiteindelijk geholpen om meer grip te krijgen op haar klachten. Ze ontdekte dat het niet draait om rigoureuze aanpassingen, maar om kleine, haalbare stappen die goed bij haar leven passen
Diëtist/ leefstijlcoach Emiel van Osch
Emiel is een sportieve diëtist met een sterke interesse in de nieuwste voedingsinzichten. Hij experimenteert graag met verschillende eetpatronen, zoals veganisme, en nieuwe producten. Emiel beantwoordt met plezier al je voedingsvragen en doet onderzoek als hij het antwoord niet meteen weet. Hij geniet ervan om in de keuken te staan en zelfgemaakte gerechten te bereiden, zoals verse pasta en zelfgekweekte taugé. Na een korte koksopleiding en zijn studie Voeding & Diëtetiek, ontdekte Emiel zijn passie voor het ondersteunen van mensen bij hun voedingsuitdagingen. Hij voelt zich helemaal op zijn plek in de wereld van voeding en krijgt energie wanneer cliënten hun doelen bereiken. Emiel vindt het belangrijk dat iedereen individueel wordt benaderd met op maat gemaakt advies en behandeling, waarbij ook beweging, ontspanning, slaap en rook- en drinkgedrag aan bod komen.
Diëtist Jennifer Plein (online)
Jennifer, een dijk van een dietist met 25 jaar ervaring! Tijdens haar loopbaan in Nederland en Suriname heeft ze afwisselend in een ziekenhuis als in haar eigen praktijk gewerkt en is sinds 2020 aangesloten bij DieetPlaneet. Jennifer heeft veel mensen met de meest uiteenlopende gezondheidsproblemen al naar een betere gezondheid begeleidt, en zeker weten dat dit bij jou ook gaat lukken!
Jennifer werkt in :
Amsterdam
Diëtist Marleen Hankala
Een harde werker met een zacht hart, dat is Marleen. Als 8 jarig meisje vluchtte zij met haar familie vanuit Irak naar Nederland, met de hoop op een beter leven. Gelukkig is die hoop werkelijkheid geworden. Marleen vindt het, mede door deze ervaring, belangrijk om ook anderen te ondersteunen. Dat deed ze al in haar jeugd: voor ouders en kennissen vertalen bij een doktersafspraak bijvoorbeeld. Bij een beroepskeuzetest kwam diëtist op nummer 1. Dat was dus duidelijk, Marleen koos voor de opleiding voeding en diëtetiek en studeerde in 2013 af. Door een samenloop van omstandigheden belandde ze echter eerst in het hotelwezen in plaats van in een diëtistenpraktijk. Zij trouwde en kreeg twee prachtige kinderen. Maar de duidelijke uitkomst van haar beroepskeuzetest vergat zij niet. En nu de tijd rijp is, gaat zij als diëtist aan de slag. Of het nu over gezondheid gaat of andere uitdagingen, Marleen biedt een luisterend oor, waardoor jij je begrepen en gesteund voelt. Haar levenservaring en empathische aard helpen hierbij.
Marleen werkt in :
Amsterdam
Diëtist Islem Mechani
Islem is betrouwbaar, praktisch en positief ingesteld, zij denkt in mogelijkheden. Beer op de weg? Neem gewoon een andere route. Door deze positieve houding, haar empatisch vermogen en uitmuntende sociale vaardigheden voel je je al snel bij Islem op je gemak. Het willen helpen van haar medemens zit in haar aard. Zij luistert met aandacht, en verplaatst zich in jouw situatie om zo met jou te bepalen welke stappen aansluiten bij jouw situatie, mogelijkheden en wensen. Fijn voor jou, en ook voor haarzelf geeft dit energie en voldoening. Islem woonde een aantal jaren met haar man en zoontje in Qatar, zij werkte daar als personal trainer en voedingsdeskundige. Deze ervaring heeft haar veel inzicht gegeven in verschillende eetculturen, zoals de Qatarese, Syrische, Libanees, Egyptische en ook de Indische en Filipijnse.
Diëtist/ leefstijlcoach Mariska Mosk
Genieten van het leven, met haar gevoel als leidraad, behulpzaam, zorgzaam en leergierig zijn woorden waarmee Mariska zichzelf omschrijft. Al als kind was Mariska nieuwsgierig naar voeding en goed zorgen voor haar lichaam, en toen zij als jong volwassene in een burn-out raakte, werd deze interesse nog groter. Ze leerde in deze periode dat een goede balans op het gebied van voeding-beweging-mind dé fundamenten zijn voor een gezond en zo gelukkig mogelijk leven. Een persoonlijke valkuil is de neiging over eigen grenzen heen te gaan, en vervolgens weer te merken dat dit impact heeft op haar persoonlijke levensgeluk en gezondheid. Persoonlijke ontwikkeling stopt niet, altijd blijven schaven en aanpassen dus. Mariska's motto: "Waar een wil is, is een weg, maar dan moet je de weg wél willen ontdekken".
Diëtist Jeroen van Wijk
Jeroen is een enthousiaste en betrokken diëtist die met aandacht luistert naar jouw verhaal. Zijn adviezen sluit hij aan op jouw voedingspatroon, leefstijl en persoonlijke wensen – praktisch, helder en direct toepasbaar in het dagelijks leven. Dankzij zijn brede levenservaring weet hij als geen ander hoe belangrijk het is dat gezonde keuzes niet alleen haalbaar, maar ook prettig zijn.
Jeroen werkt in :
Utrecht
Fatema al Numairi
Fatema is positief, geduldig en een goede luisteraar. Zij kan mensen inspireren en enthousiast maken voor een gezondere leefstijl. Fatema heeft een master in Voeding en Gezondheid en groeide op in de Verenigde Arabische Emiraten, waardoor ze veel ervaring heeft met Midden-Oosterse voeding en verschillende culturen. Ze is creatief in de keuken en bedenkt graag gezonde recepten zonder suiker. Kleine veranderingen die een groot verschil maken - daar draait het bij Fatema om.