Hart en vaatziekten

Wat zijn hart- en vaatziekten?

Hart- en vaatziekten is de verzamelnaam voor aandoeningen die met je hart- en bloedvaten te maken hebben, zoals hartinfarcten, hartfalen, hartritmestoornissen, trombose en vernauwingen van verschillende slagaders. Hart- en vaatziekten ontstaan als de doorbloeding van bepaalde slagaders (rond het hart of de hersenen) onvoldoende is. Waardoor zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen minder goed door de bloedvaten vervoert kunnen worden met nare gevolgen als bijvoorbeeld een beroerte of hartinfarct. Onder andere een hoge bloeddruk of hoog cholesterol vergroten de kans op hart- en vaatziekten.

Leefstijl en hart- en vaatziekten

Tijdens het ouder worden, verkalken de aderen. Toch kan je vernauwingen aan je bloedvaten gedeeltelijk tegengaan door een gezonde leefstijl.

• Genoeg beweging: in ieder geval 150 minuten per week matig intensieve inspanning, verspreid over meerdere dagen. Langer, vaker en intensiever geeft extra voordelen voor de gezondheid. Voorkom veel stilzitten!
• Overgewicht voorkomen.
• Niet roken.
• Overmatig alcohol gebruik voorkomen. Niet meer dan 1 glas per dag zowel voor mannen als vrouwen. De voordelen wegen niet op tegen de nadelen en daarom is geen alcohol drinken altijd nog het best!
• Voldoende, gevarieerd en gezond eten. Met voldoende groente en fruit, vis, en vezels en goede vetten.
• Genoeg ontspannen (en minder stressen)

Zowel fysiek als mentaal goed voor jezelf zorgen dus!

Voeding en hart- en vaatziekten

Door gezond te eten kan je het risico op hart- en vaatziekten verlagen. Naast stoppen met roken, een gezond gewicht en voldoende beweging is ook gezond en gevarieerd eten met voldoende groente en fruit, vis, en vezels met weinig verzadigd vet inname belangrijk.

Van onderstaande producten is aangetoond dat er een verband is met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten:

• grote hoeveelheden alcohol
• transvetzuren (ontstaat door verhitting van onverzadigd vet tijdens fabrieksprocessen)
• rood en bewerkt vlees of vleeswaren 

Een eetpatroon met deze voedingsmiddelen verlagen het risico op hart- en vaatziekten:

• volkoren graan en graanproducten
• voldoende groente
• voldoende fruit
• koffie (gefilterd, 3 koppen maximaal)
• zwarte en groene thee
• noten en zaden
• visvetzuren EPA en DHA
• vervanging van verzadigde vetzuren door meervoudig onverzadigde vetzuren
• voedingsvezels

Praktisch voedingsadvies voor een gezond hart en bloedvaten

• Vlees afwisselen met vis, peulvruchten en noten.
• Goede vetten gebruiken: olijfolie, noten, pitten, zaden, avocado, vette vis, mayonaise
• Gebruik van kaas en volle zuivelproducten matigen
• Elke dag een handje (ongezouten en ongebrande noten). Je kan ook pindakaas of notenpasta zonder toegevoegd zout of suiker hiervoor nemen.
• Varieer voldoende met groente en fruit. En neem in ieder geval 200-250 gram groente en 2 stuks fruit per dag. Handig en lekker als tussendoortje!
• Eet volle graanproducten: volkorenbrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkoren couscous, bulgur en havermout.
• Wees matig met zout. Als je wel zout toevoegt bij het koken, gebruik dan zout met minder natrium.
• Matig met drop, zoute snacks, alcohol, vleeswaren, witbrood en frisdrank. Deze producten leveren geen of geen belangrijke bijdrage aan je gezondheid en bevatten over het algemeen veel verzadigd vet, toegevoegde suikers en zout

Zout en hart- en bloedvaten

Zoute producten (of beter gezegd het natrium uit zout) kunnen je bloeddruk verhogen. Hoe harder je hart moet werken, hoe harder het bloed door je aderen gepompt zal worden en hoe meer druk er op de bloedvaten zal komen te staan. Op lange termijn kan dit voor schade zorgen. Lees hier meer over zout en hart- en bloedvaten.

Vet en hart- en bloedvaten

Vet (in de juiste hoeveelheid) is goed voor je. Het is een bron van energie, vitamine A, vitamine D, vitamine E en essentiële vetzuren. Er zijn verschillende soorten vet: onverzadigd-, verzadigd- en transvet. Vet uit je voeding bestaat altijd een combinatie van deze soorten vetten. Verzadigd- en transvetten verhogen het slechte (LDL) cholesterol en onverzadigd vet verlaagt het slechte (LDL) cholesterol én verhoogd het goede cholesterol. Te veel LDL-cholesterol in je bloed is niet goed voor je bloedvaten verhoogd de kans op hart- en vaatziekten. Kies daarom vooral onverzadigd vet. Lees hier meer over vet.

3 voedingsweetjes over hart en vaatziekten

1. Zeezout is niet beter voor je gezondheid dan normale keukenzout. Zeezout bevat vergeleken met gewoon keukenzout een klein beetje meer mineralen (zoals magnesium en calcium), maar beide soorten bevatten ongeveer evenveel natrium. Alle soorten zout (dus ook zeezout, Himalaya zout of Keltisch zout) verhogen onder andere de kans op een hoge bloeddruk en leveren verder geen voedingsstoffen. Kies dus bij voorkeur een zoutsoort met een lager gehalte natrium.
2. Drink liever geen alcohol. Elke dag alcohol drinken is niet goed voor je hart. Er wordt weleens gezegd dat rode wijn goed is voor je hart vanwege de antioxidanten, maar dat is nooit duidelijk aangetoond. Er is geen goede reden om elke dag een glas alcohol te drinken. Alcohol gebruik kan een hoger risico geven op andere aandoeningen. Het advies is daarom om geen alcohol te drinken, of maximaal een glas per dag. Lees hier meer over de effecten van alcohol op je gezondheid.
3. Kokosolie is niet gezonder dan zonnebloemolie. Kokosolie of kokosvet is niet gezonder dan andere oliesoorten. Kokosvet bevat veel verzadigd vet, meer dan zonnebloemolie of olijfolie. Verzadigd vet vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor de positieve effecten van kokosvet omdat er weinig bruikbaar onderzoek gedaan is.  Je kunt beter kiezen voor olijfolie.

Hoe helpt de dietist om hart en bloedvaten gezond te houden?

De dietisten van DieetPlaneet analyseren je eetpatroon, eetgedrag en traceren de valkuilen in je patronen. Samen zoeken we naar goede, haalbare oplossingen en maken een plan op maat. We vertalen de adviezen vanuit de wetenschap naar jouw bord, rekening houdend met je wensen en behoeften. We leren je de juiste keuzes maken in de supermarkt en bij etentjes. Ook leer je etiketten lezen. We adviseren en motiveren tijdens het hele proces en zijn er ook voor je. Dus óók als het even minder gaat met het veranderen van je leefstijl.

Dietisten gespecialiseerd in hart- en vaatziekten