PCOS en voeding

Wat is PCOS?

PCOS is de afkorting voor polycysteus ovarium syndroom. Één op de acht vrouwen is hiermee bekend. PCOS houdt in dat er bij een vrouw meerdere (poly) vochtblaasjes (cysten) op de eierstok (ovarium) aanwezig zijn. Buiten de cysten in de eierstok zijn de waarden van verschillende hormonen uit balans. Dit zorgt voor een onregelmatige of uitblijvende menstruatie wat verminderde vruchtbaarheid tot gevolg heeft.

Hoe ontstaat PCOS?

Tot voor kort werd gedacht dat PCOS een genetische afwijking was aan de eierstokken, maar verschillende onderzoeken wijzen erop dat het een disbalans in de hormonen is. Meerdere factoren spelen een rol bij het ontstaan ervan. Buiten de meespelende genen spelen stress, onvoldoende beweging, overgewicht en ongezonde voeding een rol bij het ontstaan van PCOS. Dit alles heeft namelijk invloed op je hormoonbalans.

Welke hormonen zijn uit balans bij PCOS?

Het hormoon LH (luteïniserend hormoon) dat de eisprong opwekt, is bij vrouwen die aan PCOS lijden, verhoogd. Net als het testosteron (mannelijk hormoon) en in veel gevallen ook de insuline (het hormoon dat de bloedsuiker regelt). Het hormoon dat juist onvoldoende aanwezig is, is FSH (follikel stimulerend hormoon), het hormoon dat de eiblaasjes doet rijpen. Hierdoor blijft de eisprong (en dus ook de menstruatie) uit en vermindert de vruchtbaarheid.

Wanneer spreek je van PCOS?

Als er sprake is van minimaal twee van de drie kenmerken:

1. Er zijn minder dan 8 menstruaties per jaar (oligomenorroe), of de menstruatie blijft geheel uit (amenorroe)
2. Er is sprake van een verhoogde waarde van het testosteron en/of verschijnselen die passen bij een verhoogde waarde van het testosteron, zoals bijvoorbeeld acné, een vette huid of overbeharing volgens een mannelijk patroon. Denk hierbij aan haren op de bovenlip, kin, rond de tepels, op de buik, onderrug, aan de binnenzijde van de bovenbenen en haaruitval rond de kruin.
3. Bij inwendige echoscopie worden er meer dan twaalf (poly)cysteuse (blaasjes) op een of beide eierstokken gezien.

Hoe wordt PCOS vastgesteld?

Om PCOS vast te stellen vindt er een echoscopisch onderzoek plaats waarbij beoordeeld kan worden of er sprake is van meerdere eiblaasjes op de eierstokken.

Behandeling bij PCOS?

Zoals eerder gezegd bij PCOS is er sprake van een verminderde vruchtbaarheid wat betekent dat behandeling nodig is om de eisprong op te wekken om zo de kans op zwangerschap te verhogen. Middels hulp van tabletten, injecties, elektrocoagulatie van de eierstokken (kijkoperatie) of Metformine kan er een zwangerschap ontstaan. Deze behandelingen zijn intensief voor degene met PCOS en pakken daarnaast niet de oorzaak aan. Door de hormonen, middels gezonde voeding, beweging, stress vermindering en, indien nodig, gewichtsverlies in balans te brengen kan de menstruatiecyclus zich vaak weer herstellen en treden spontaan eisprongen op.

Hoe helpt de dietist bij PCOS?

Eerder werd het al benoemd: ongezonde voeding is een belangrijke factor bij het ontstaan van PCOS. Wellicht wel de bélangrijkste oorzaak. Onderzoekers hebben namelijk ontdekt dat jonge vrouwen met PCOS meer suikers en koolhydraten eten dan gemiddeld wat zorgt voor een stijging van de insulineproductie (o.a. een van de hormonen dat bij PCOS uit balans is). Een voortdurende verhoogt insulineproductie kan niet alleen leiden tot overgewicht en diabetes type 2 het vergroot ook de kans op het ontstaan van PCOS. Graag helpen wij jou o.a. bij het vinden van een gezond voedingspatroon passend bij PCOS. Dit kan betekenen een op jou (wensen) aangepast voedingspatroon met gewichtsverlies als gevolg. Maar ook wanneer er geen sprake is van overgewicht kunnen wij je helpen. Zoals eerder genoemd spelen het eten van koolhydraten een belangrijke rol bij (de symptomen van) PCOS. In overleg kan bijvoorbeeld gekozen worden voor een koolhydraatarm dieet.