Prikkelbare darmsyndroom (PDS/ IBS)
Hoe vaak komt het prikkelbare darmsyndroom (PDS/ IBS) voor?
Het aantal mensen met PDS in Nederland wordt geschat op 5 - 15%, waarvan ongeveer 75% vrouw is. Het komt vaak tussen het 15e en 65e levensjaar voor. Ook kinderen kunnen het krijgen. Het aanpassen van je voedingspatroon kan helpen om de klachten te verminderen.
Klachten bij het prikkelbare darmsyndroom (PDS/ IBS)
De klachten kunnen per persoon verschillen en er in periodes erger zijn, of juist minder. Veel voorkomende klachten zijn:
- Stekende buikpijn of buikkrampen
- Opgeblazen gevoel
- Opgezette buik
- Diarree of obstipatie (kan soms beiden voorkomen)
- Winderigheid
- Gasvorming
- Maagpijn
- Misselijkheid
- Je kunt ook klachten hebben die geen directe connectie met je darm hebben, zoals vermoeidheid, depressie, maagklachten, hoofdpijn en pijn in de rug of in de zij.
Oorzaken van het prikkelbare darmsyndroom (PDS/ IBS)
Een duidelijke oorzaak van PDS is niet bekend. Wel zijn er een aantal factoren die kunnen bijdragen aan PDS klachten:
- Voeding
- Voedsel- allergieën en intoleranties
- Gebrek aan beweging
- Stress
- Erfelijkheid
- Voedselvergiftiging
- Darmparasiet
- Verstoring in de hormoonhuishouding
- Bewegingsstoornissen in het maagdarmkanaal
Algemene voedingsadviezen bij bij het prikkelbare darm syndroom (PDS/ IBS)
- Eet vezelrijk: 30-40 gram per dag. Het helpt al als je voldoende groenten (minimaal 250 gram), 2 stuks fruit per dag eet en kiest voor volkorenproducten.
- Drink ruim voldoende: minimaal 1,5 tot 2 liter per dag. En zeker 2 liter als je meer vezels eet (anders krijg je last van verstopping). Kies bij voorkeur water of (groene/zwarte) thee.
- Eet regelmatig: 3 hoofdmaaltijden en 3 tussendoortjes.
- Eet rustig en kauw goed: Wees bewust van wat en waar je eet, neem er de tijd voor en geniet! Veel praten tijdens het eten zorgt ervoor dat je meer lucht inslikt en dat kan voor meer gasvorming zorgen.
- Beweeg: als jij in beweging komt, komen je darmen dat ook. Een dagelijkse wandeling (op tempo) van 30 minuten kan al helpen.
- Ontspan voldoende, spanning en stress maken (ook) je darmen van streek.
- Als je moet, moet je! Geef gehoor aan aandrang om naar het toilet te gaan. Je dikke darm maakt een speciale beweging als hij voedselresten kwijt wil raken. Dat voelt als een lichte aandrang. Negeer deze aankondiging niet en ga direct naar het toilet. Als je vaak geen gehoor geeft aan dit signaal, loop je de kans deze ontlastingsreflex op den duur verdwijnt.
- Je houding op het toilet kan het succesvol ontlasten ten goede komen :) Je kunt een krukje onder je voeten zetten om een 'gehurkte' houding te creeren als je op de wc zit.
- Een probiotica-supplement met goede darmbacteriën kan helpen bij klachten. Je diëtist kan adviseren bij het vinden van een geschikt supplement.
- Onderstaande voedingsmiddelen kunnen je darmen prikkelen. Of- en de mate waarin ze dit doen verschilt per persoon dus belangrijk om uit te zoeken hoe dit bij jou persoonlijk zit (je dietist kan daarbij helpen)
- Koolzuur (mineraalwater/ frisdrank met prik, bier)
- Koolsoorten (zuurkool, witte kool, Chinese kool, groene kool, rode kool, spruiten, boerenkool, paksoi, amsoy) (behalve bloemkool en broccoli)
- Te veel vet.
- Scherpe kruiden (gemberwortel, kerrie, mosterdpoeder, witte en zwarte peper, pepers)
- Prei en ui
- Peulvruchten (zoals bruine bonen,witte bonen, kapucijners en linzen)
- Sorbitol bevattende producten (suikervrije kauwkom/ suikervrij snoep)
- Suikerrijke producten kunnen ook voor meer gasvorming zorgen.
- Citrusfruit
- Veelvuldig gebruik van koffie
- Te veel alcohol
Het prikkelbare darm syndroom (PDS/ IBS) en het FODMaP-beperkte dieet
Als je klachten na andere aanpassingen in je voeding niet verminderen kan je diëtist samen met jou besluiten om het FODMAP-beperkte dieet in te zetten.
Hoe de diëtist helpt bij het prikkelbare darm syndroom (PDS/ IBS)
De diëtist vraagt uit hoe jouw huidige voedingspatroon eruit ziet, welke klachten je (wanneer en in welke mate) hebt en welke voeding en andere factoren de klachten veroorzaken/ verergeren. Oorzaken als een infectie of voedselallergie worden uitgesloten. Je diëtist krijgt persoonlijk voedings- en leefstijl advies. Een of twee weken na het eerste consult wordt geëvalueerd of de klachten zijn verminderd na het opvolgen van de adviezen. Als je klachten onverhooopt aanhouden dan kan je samen met de diëtist besluiten om over te gaan op een eliminatiedieet. Zo ontstaat inzicht of de klachten worden veroorzaakt door een specifiek voedingsmiddel/voedingsstof en in welke mate. Er kan bijvoorbeeld worden gekozen voor het FODMaP-beperkt dieet. De diëtist coacht en adviseert je bij het volgen van dit dieet geeft recepten en adviezen voor lekkere, FODMaP-arme maaltijden. Ze leert je bijvoorbeeld hoe je producten als yoghurt, brood of uien kunt vervangen. IBS klachten kunnen verschillende oorzaken hebben. Je kunt daarom baat hebben bij de begeleinding van een bekkenfysiotherapeut, bijvoorbeeld om je bekkenbodemspier beter te leren ontspannen of aanspannen, wat de beste toilethouding is. Door middel van (ademhalings)oefeningen, buikmassages en perstechnieken leert de bekkenfysio je stoelgang verbeteren. Ook stress en spanning hebben veel invloed op je darmen. Hypnotherapie is bewezen zinvol bij IBS klachten. De dietisten van DieetPlaneet werken samen met bekkenfysio- en hypnotherapeuten