Eetstoornissen – gespecialiseerde diëtist voor herstel, eten & lichaamsrust

Een eetstoornis gaat nooit alleen over eten. Het gaat over gevoelens, controle, angst, onzekerheid, spanning en overleven.
Herstel vraagt tijd, veiligheid en deskundige begeleiding.
Bij DieetPlaneet werken diëtisten met een specialisatie in eetstoornissen, verstoord eetgedrag, emotie-eten en/of eetbuistoornis/Binge Eating Disorder (BED). We begeleiden je zorgvuldig, en in jouw tempo.
In eetstoornissen gespecialiseerde diëtisten

Wat is een eetstoornis?

Eetstoornissen komen in verschillende vormen voor. Bij elke vorm geldt dat (niet) eten, regels, controle en vaak ook lichaamgewicht zoveel ruimte innemen dat je dagelijks leven, gezondheid of functioneren eronder lijdt.
Om eetstoornissen goed te kunnen herkennen en behandelen, gebruiken hulpverleners wereldwijd de DSM-5: het handboek waarin alle psychische aandoeningen officieel worden omschreven. Het zorgt ervoor dat artsen, psychologen en diëtisten dezelfde taal spreken en passende zorg kunnen bieden.
Hieronder vind je de belangrijkste eetstoornissen zoals ze in de DSM-5 staan beschreven. We bennoemen daarbij ook orthorexia, deze stoornis staat (nog) niet officieel in de DSM-5.

Anorexia nervosa (AN)

• sterk verlangen om af te vallen
• te weinig eten; strenge regels en rituelen
• intense angst om aan te komen
• verstoord lichaamsbeeld
• compenseren (veel bewegen, laxeren of braken)
• sociale terugtrekking

Lees meer over anorexia nervosa

Boulimia nervosa (BN)

• terugkerende eetbuien
• gevoel van controleverlies tijdens zo’n bui
• compensatiegedrag (braken, laxeren of extreem sporten)
• grote schaamte; vaak geheim gehouden
• gewicht vaak normaal → daardoor moeilijk te herkennen voor omgeving

Lees meer over Boulimia Nervosa

Eetbuistoornis / Binge Eating Disorder (BED)

• eetbuien waarbij in korte tijd grote hoeveelheden worden gegeten
• geen compensatie → vaak gewichtstoename
• eten in het geheim
• eten om emoties te dempen of niet te hoeven voelen
• schuld- of schaamtegevoelens na afloop

Lees meer over eetbuistoornis/ Binge Eating Disorder (BED)

ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder)

• angst om te eten (bijv. bang om te stikken of over te geven)
• sterke gevoeligheid voor structuur, geur of smaak
• extreem beperkte voedselkeuze of te weinig eten
• risico op ondervoeding en vitamine-/mineralentekorten

Lees meer over ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder)

OSFED / NAO (Niet Anders Omschreven)

(Other Specified Feeding or Eating Disorders)
Eetproblemen die niet volledig passen binnen de andere DSM-5-diagnoses.
Voorbeelden:

• eetbuien, maar minder regelmatig dan bij Binge Eating Disorder
• mildere maar alson schadelijke vormen van anorexia of boulimia
• gemengde symptomen

Orthorexia 

Niet de hoeveelheid eten staat centraal, maar het eten moet 'perfect' zijn en aan vele voorwaarden voldoen. Zoals:

• obsessie met “zuiver”, “puur” of “gezond” eten
• angst voor “ongezonde” of “verboden” producten
• steeds strengere regels
• sociale isolatie
• risico op tekorten of ondervoeding

Orthorexia staat (nog) niet in de DSM-5 omdat er geen overeenstemming is over de criteria. In de praktijk komt het veel voor, denk aan insta fitboys en -girls, met hyperfocus op extreem gezond eten, fitness, clean eating en/ of het najagen van een ‘perfect’ lichaam.

Lees meer over orthorexia

Wat is precies een eetbui?

Er wordt vaak gezegd 'ik had een eetbui'. Maar wat is dat? Want; wat voor de een veel eten is, is voor de ander misschien een hele normale hoeveelheid. Het woord eetbui wordt vaak gebruikt. maar ook voor een eetbui worden citeria aangehouden, Een eetbui is niet gewoon "veel eten".

Volgens de criteria (zoals gebruikt bij BED) is het:
een duidelijke periode waarin iemand in korte tijd
veel meer eet dan de meeste mensen zouden doen mét een gevoel van controleverlies: “Ik kan niet stoppen.”

• eten zonder fysieke honger
• snel eten
• eten tot onaangenaam vol
• eten om emoties te dempen
• eten in het geheim
• schuld of schaamte achteraf

Verstoord eetgedrag vs. eetstoornis — wat is het verschil

Als je eetgedrag verstoord is geraakt, betekent het niet dat je meteen een eetsoornis hebt. Je eetgedrag is verstoord geraakt als je

• (te) veel bezig zijn met (niet) eten
• (te) veel bezig bent met lichaamsbeeld en gewicht
• calorieën telt en eetregels hantert, “verboden voedsel”
• compensatiedrang hebt
• vaak eet uit emotie
• eet of niet eet om spanning te dempen

Dit hoeft nog geen eetstoornis te zijn maar kan er wel in overgaan. Hoe eerder je ingrijpt, hoe beter en sneller je aan je herstel kunt beginnen.
Voldoet je eetgedrag aan de criteria zoals omschreven in de DSM-5, dan spreken we van een eetstoornis
Of je last hebt van verstoord eetgedrag of een eettsoornis hebt ontwikkeld? Professionele hulp is noodzakelijk. Trek aan de bel. Maak een afspraak met een gespecialiseerde diëtist in Amsterdam, Utrecht of online.

Verstoord eetgedrag of eetstoornis? Grijp in.

Als je lichaam langere tijd te weinig voeding krijgt, raakt niet alleen je lijf uitgeput — ook je brein schakelt over op een soort overlevingsstand.

Daardoor wordt het steeds moeilijker om:

• je te concentreren
• helder te denken
• goede beslissingen te nemen
• te zien dat je eetgedrag ongezond is

Hoe langer je alleen bent met de innerlijke eetstoornis-stem (“je mag dat niet eten”, “je bent dik”, “je moet meer bewegen”, “je hebt geen controle”) zonder een gezond, helpend tegengewicht, hoe sterker die stem wordt. Dit is hoe het brein werkt — elk brein. Dat heeft niets te maken met zwakte of gebrek aan wilskracht.
Het verklaart ook waarom herstel van een langdurige eetstoornis veel tijd en moeite kan kosten: de regels, angst en gedachten raken steeds dieper ingesleten, waardoor je meer verstrikt raakt in het patroon.
Juist daarom kunnen we dit niet vaak genoeg zeggen: Merk je dat je eetgedrag verstoord raakt, of herken je jezelf in de omschrijvingen van eetstoornissen? Trek aan de bel. Hoe eerder je hulp krijgt, hoe makkelijker en sneller herstel mogelijk is. Je hoeft het niet alleen te doen.

Bekijk onze diëtisten met de specialisatie eetstoornissen

Hierom is vroeg ingrijpen zo belangrijk

Hoe eerder je hulp krijgt, hoe makkelijker je ongezonde patronen kunt doorbreken — en hoe sneller lichaam én geest kunnen herstellen.
Onze gespecialiseerde diëtisten helpen je stap voor stap om:

• een regelmatig, voldoende en veilig eetpatroon op te bouwen
• strenge of schadelijke eetregels af te bouwen en te vervangen door helpende gewoontes
• honger- en verzadigingssignalen opnieuw te leren herkennen
• eetbuien te verminderen en de onderliggende triggers te begrijpen
• rust, structuur en voorspelbaarheid rond maaltijden terug te krijgen
• weer vertrouwen te krijgen in je lichaam en in je eigen eetvaardigheden

We stemmen onze begeleiding altijd zorgvuldig af met andere betrokken zorgverleners

Herstel van verstoord eetgedrag of een eetstoornis — in jouw tempo

Herstel gaat nooit in één rechte lijn. Soms voelt het alsof je grote stappen maakt, en soms lijkt het of je even stilstaat of terugvalt. Dat is normaal. Terugval is nromaal onderdeel van herstel, je faalt niet,  je leert.
Het gezonde gedrag steeds sterker.
Onze begeleiding richt zich op:

• veiligheid en vertrouwen — omdat herstel pas mogelijk is als je je veilig voelt
• kleine, haalbare stappen die passen bij jouw situatie
• mildheid in plaats van strengheid of oordeel
• inzicht krijgen in gedachten, emoties en patronen die jouw eetgedrag beïnvloeden
• samenwerking met andere zorgverleners (huisarts, POH-GGZ, psycholoog, GGZ) zodat alle behandelingen op elkaar aansluiten

Veelgestelde vragen over eetstoornissen

Hoe weet ik of ik een eetstoornis heb?

Als eten, niet-eten, gewicht of controle een groot deel van je gedachten of dagelijkse leven bepaalt, is er in elk geval sprake van verstoord eetgedrag.
Of er sprake is van een eetstoornis volgens de DSM-5 hangt af van specifieke criteria, die je hierboven vindt.
Maar één ding is het belangrijkste:  Hoe eerder je ingrijpt, hoe betre, sneller en makkelijker herstel verloopt.

Kan ik bij een diëtist beginnen zonder psycholoog?

Ja, dat kan — vooral bij verstoord eetgedrag of beginnende klachten is een gespecialiseerde diëtist een heel goede eerste stap. Bij anorexia, boulimia of Binge Eating Disorder (BED  is ook behandeling nodig nodig door een psycholoog of GGZ-team. De diëtist en psycholoog behandelen dan gelijktijdig.

Wanneer moet ik hulp zoeken?

Zo snel mogelijk wanneer je merkt dat: eten te veel ruimte inneemt in je hoofd, je regels, angst of schuld rondom eten hebt, je regelmatig eetbuien hebt, je gewicht te laag of te hoog wordt door je eetgedrag, je lichamelijke klachten krijgt (zoals duizeligheid, uitblijvende menstruatie, hartkloppingen of extreme vermoeidheid), je het gevoel hebt dat je grip verliest

Kan een eetstoornis vanzelf overgaan?

Meestal niet. Zonder behandeling verdiepen de patronen zich en wordt herstel steeds moeilijker.
Met tijdige en passende begeleiding is herstel wél heel goed mogelijk.

Hoe eerder je hulp krijgt, hoe sneller lichaam én brein kunnen herstellen.
 

Vergoeding van de diëtist bij eetstoornissen

Begeleiding door de diëtist bij verstoord eetgedrag of eetstoornissen wordt vergoed:

• 3 uur per kalenderjaar uit de basisverzekering per jaar
• Vaak extra uren vanuit aanvullende verzekeringen (afhankelijk van jouw pakket)
• Geen eigen risico voor iedereen onder de 18 jaar

Lees meer over kosten en vergoeding diëtist 

Plan een afspraak — je hoeft het niet alleen te doen

Wil je rust rond eten, minder angst en een gezonde relatie met voeding? Voor begeleiding door een diëtist gespecialiseerd in eetstoornissen kan je terecht in in Amsterdam, Utrecht of online. Consulten zijn mogelijk in het Nederlands, Engels en Turks. 
Plan een afspraak met een gespecialiseerde diëtist. 

Dietisten gespecialiseerd in Eetstoornissen