Turkse eetcultuur
De Ottomaanse periode
De Turkse culinaire cultuur is één van de rijkste ter wereld, deze is beïnvloed door zowel het verleden (Ottomaanse rijk) als de multinationaliteit van tegenwoordig. In de Ottomaanse periode werden veel feesten gegeven tijdens Ramadan, bruiloften en andere gelegenheden. Afhankelijk van het seizoen werden menu's bestaande uit soep, kebab, gehaktballetjes en rijst variëteiten, baklava, kadayıf en melkdesserts aangeboden. Voordat de hoofdgerechten aan de Ottomaanse tafel werden opgediend, kon men al smikkelen van smakelijke voorgerechten, op kleine borden, gevuld met stukken brood, salades, olijven, jam en verschillende augurken. Omdat er geen water werd geconsumeerd tijdens de maaltijd, werd sorbet of compote na de maaltijd genuttigd. De gerechten waren gevarieerd en kwamen zonder pauze op tafel.
Westerse invloeden en globalisering
Vanaf de 19e eeuw begon de Ottomaanse eetcultuur open te staan voor westerse eetgewoonten, door economische en culturele invloeden. Hierdoor werd ook gebruik van fastfood producten een feit. Bovendien is de gewoonte om twee maaltijden per dag te nuttigen, vandaag de dag het aantal naar drie maaltijden per dag gegaan. Sommige voedingsmiddelen die het symbool zijn van de Anatolische keuken zoals döner, lahmacun, simit (sesambrood), gözleme (pannenkoek), taart, köfte, kebabs, vissoorten, worst, verschillende kazen en olijven worden overtollig geconsumeerd. Wat betreft peulvruchten zijn linzen, kikkererwten en witte bonen de meest bekende. Consumptie van zoetigheid is ook toegenomen, denk aan baklava, rijstpudding, Turks fruit, gebak en verschillende koekjes. Ayran (karnemelk) staat bovenaan de producten die als drank werd geconsumeerd. Met het effect van globalisering worden ook meer frisdranken en alcoholische dranken gebruikt.
Kenmerken van de Turkse keuken
- Turks eten is meestal gebaseerd op landbouwproducten en dierlijke producten.
- Brood neemt een zeer belangrijke plaats in.
- Wat geserveerd wordt hangt af van de gelegenheid of ceremonie.
- Gewoonten spelen een belangrijke rol in de Turkse keuken. Zoals koek bij een kop koffie.
- Het is gebruikelijk om te koken met vlees, uien, tomatenpuree en/of tomaten.
- Een hoofdmaaltijd eindigt vaak met een nagerecht zoals baklava en/of fruit
- Het is gebruikelijk om kruiden zoals specerijen, peterselie, dille en pepermunt in maaltijden te gebruiken.
- Het gebruik van saus is niet inbegrepen in de authentieke Turkse keuken. In plaats van saus wordt tomatenpuree gebruikt. Een portie knoflooksaus over de kebab, komt in de authentieke Turkse keuken niet voor.
10 Tips omgaan met verleiding
Zoals je hebt gelezen, heeft de Turkse keuken cultuur heel wat veranderingen en ontwikkelingen doorgemaakt. De meest opvallende kenmerken van de Turkse keuken zijn het gebruik van zetmeel (brood, deegwaren, rijst/pasta), zoetigheden (gebak, koek, Turks fruit) en overconsumptie van vlees(producten). Zoals voor velen is de verleiding behoorlijk toegenomen met de jaren. Haast op elke hoek is een döner zaak of een steakhouse te vinden. Om met verleiding om te gaan en gezonder te eten kunnen de volgende tips je een handje helpen;- Eet gevarieerd; groente, fruit, zuivel, volkoren graanproducten, vis/ vlees/ ei/ soja, noten en peulvruchten.
- Eet regelmatig. Neem 3 hoofdmaaltijden per dag. En eventueel 2-3 gezonde tussendoortjes zoals 1 stuks fruit of een klein handje noten.
- Let op de porties. De reden dat mensen teveel eten, is omdat ze te snel eten dus eet rustig. Als je maag voor ¾ gevuld is, zal het een signaal geven dat je kunt stoppen met eten. Dat signaal kun je pas vanaf ongeveer 20 minuten nadat je bent begonnen opmerken.
- Drink voldoende! Drink dagelijks minimaal 1,5- 2 liter water (excl. zwarte thee/koffie). Water drinken wordt door veel mensen zwaar onderschat. Honger- en dorst prikkels lijken op elkaar, waardoor het moeilijk kan zijn ze te onderscheiden.
- Eet voldoende groente en fruit; Neem dagelijks minimaal 250 gram groente verdeeld over de dag en maximaal 2 stuks fruit per dag.
- Wees gematigd met zoetigheden; neem bijvoorbeeld in plaats van een stuk baklava (wat 430 calorieën bevat), een stuk fruit of 1-3 stuks gedroogd fruit.
- Brood! 1 van de basiselementen van het Turks eetcultuur. Geniet, maar eet er niet meer dan 6 sneden volkoren/rogge brood per dag van. En neem geen brood bij je maaltijd, als het al een zetmeelcomponent zoals bulgur of pasta bevat.
- Pas op met deegwaren! Wees je bewust van wat er in een portie deegwaren kan zitten. Zo bevat een portie börek ruim 320 calorieën. Kies bijvoorbeeld in plaats daarvan een volkoren tortilla met kaas en peterselie/groenten/kruiden of 1 snee volkoren brood met kaas.
- Matig het gebruik van (rood)vlees; kies minimaal 1x per week voor een vette vis en maak minimaal 1x per week ruimte voor een maaltijd met peulvruchten zoals bonen en linzen.
- Neem geen voorgerechten; zo vermijd je extra calorieën.
Dietisten gespecialiseerd in Turkse eetcultuur
Diëtist/ leefstijlcoach Gaye Kaya
Gaye. Sprankelend en positief. Sociaal, verbaal en communicatief sterk. Nieuwsgierig, geïnteresseerd, doortastend. Haar positiviteit, energie en open houding maakt de grootste mopperpot een stukje vrolijker. Met mensen van alle leeftijden kan zij goed opschieten. Gaye groeide op met de Turkse (eet)cultuur en deze kent de heerlijke en uitgebreide keuken als haar broekzak. Zij begrijpt de verleiding van lekker eten en de valkuil om meer te eten dan goed voor je is. Op dit gebied is zij ervaringsdeskundig. Genietmomenten creëren binnen een gezond eetpatroon zijn volgens haar key.
Diëtist Hafize Sari
Empathisch, positief, behulpzaam en nieuwsgierig. Deze mooie eigenschappen typeren Hafize. Op jonge leeftijd kampte Hafize met ernstige maagklachten. Zij werd van arts naar specialist verwezen en kreeg medicijnen voorgeschreven. Zij besloot haar leefstijl en eetgewoontes aan te passen en ontdekte het enorme effect hiervan op haar welzijn. Het veranderen van je eetpatroon kost tijd en moeite, je gewoontes verander je tenslotte stap voor stap. Om de juiste stappen voor jou te bepalen, verdiept Hafize zich in jouw leven/ leefstijl en je persoonlijke uitdagingen en valkuilen. Om deze vervolgens gericht aan te pakken.
Hafize werkt in :
Amsterdam