Wat is beter; roomboter of margarine?

Wat is boter, wat is margarine?

In opdracht van Napoleon III werd in 1869 margarine uitgevonden als beter houdbare vervanger voor roomboter. Het doel was deze mee te kunnen nemen op lange veldtochten. De eerste variant werd gemaakt van rundvet, afgeroomde melk en … gesnipperde koeienuiers. Inmiddels wordt margarine gemaakt van plantaardige olie. Roomboter wordt van de room van melk gemaakt en mag pas ‘boter’ worden genoemd als deze voor minimaal 82% uit melkvet bestaat.

Samenstelling boter en margarine

Margarine bevat zo'n 70% vet waarvan een groot deel onverzadigde vetten. Margarine kan transvetzuren bevatten (<1 mg/ 100 gram), de fabrikant is niet verplicht transvet op het etiket te vermelden, je kunt transvet herkennen aan de termenals 'plantaardig vet, gedeeltelijk gehard' of 'gehydrogeneerd vet'. Vitamine A, D en E worden (kunstmatig) aan margarine toegevoegd. Roomboter is boter, gemaakt van melkvet. Roomboter bevat een beetje (dierlijk) transvet en cholesterol. Roomboter bevat van nature de vitamines: A, D en E. In pure roomboter zitten verder geen toevoegingen. Voor het lichaam maart het overigens niet uit of en vitamine uit een natuurlijk product komt of syntetisch is. De structuurformule is namelijk hetzelfde!
 

Per 100 gram	Roomboter	Margarine
Calorieën	737 kCal	630 kCal
Totaal vet	81,1 g	70 g
Verzadigd vet	52,9 g	21 g
Enkelvoudig onverzadigd vet	17,7 g	14 g
Meervoudig onverzadigd vet	2,2 g	34 g
Cholesterol	221 mg	-
Transvetten	1,5 g	< 1 g
Vitamine A	866 microgram	800 microgram
Vitamine D	1,2 microgram	7,5 microgram
Vitamine E	2,5 mg	8 mg

Verzadigd vet en transvet

In de wetenschap gaan er steeds meer stemmen op dat niet de verzadigde vetten slecht voor je zijn maar dat juist (een overdaad aan) (enkelvoudige) koolhydraten en (industriële) transvetten. In recent onderzoek is gekeken naar de gezondheidseffecten van transvet. De inname daarvan blijkt gerelateerd aan 21% meer kans op coronaire hartziekten en een 34% hoger sterfterisico. Vooral industrieel transvet verhoogt het risico op coronaire hartziekten. Het lijkt erop dat dierlijk transvet geen nadelig gezondheidseffect heeft. 

Linolzuur

Margarine bevat veel linolzuur. In diverse margarine en halvarine zit het meervoudig onverzadigde vet linolzuur. Een andere naam daarvoor is omega-6. Omega 6 vind je ook in vloeibare bak- en braadvetten en in sojaolie. Van linolzuur weten we dat het een o.a. een gunstige invloed heeft op ons cholesterol. Maar ook is bekend geworden dat een teveel hieraan wellicht de kans op hart- en vaatziekten verhoogd. Door teveel linolzuur wordt het onmisbare omega-3 namelijk weer minder goed opgenomen. Kortom; te veel linolzuur lijkt tegen te werken.

Roomboter vs margarine voor- en nadelen

Zoals alles en iedereen, hebben ook margarine en roomboter hun eigen goede en minder goede eigenschappen. Het is maar net wat je belangrijk vindt.

Roomboter		Margarine
Voordelen	Nadelen	Voordelen	Nadelen
Gemaakt van één ingrediënt	Iets meer calorieën	Goedkoper	Industrieel transvet
Bevat geen industrieel transvet	Duurder	Meer vitamine D & A (kunstmatig toegevoegd)	Veel toevoegingen
	Bederfelijker	Iets minder calorieën	Veel linolzuur
		Lang houdbaar

 

Advies

Nu blijkt dat verzadigd vet helemaal niet zo’n nadelige invloed op de gezondheid lijkt te hebben als voorheen gedacht, adviseren wij: matig vooral de hoeveelheid (industrieel) transvet in je voeding. Onze voorkeur gaat daarom uit naar roomboter. Maar welke je ook kiest; gebruik roomboter en/ of margarine met mate en varieer! Ook met vetten (behalve kunstmatig transvet ;-)). Kies vaker voor plantaardige oliën door bijvoorbeeld notenpasta, pindakaas, pesto, mayonaise of tappenade op brood te doen. Of, op z’n Marokkaans; doop je brood in (extra vierge) olijfolie. Gebruik notenolie, kokosvet, lijnzaadolie en koolzaadolie om te bakken en voor door de salade. Daarbij wekelijks een vet visje, regelmatig een handje noten en avocado. Op die manier komt het wel goed met je vetinname!