Ga je meer eten als je stress hebt?

Stress! We gaan er allemaal op onze eigen manier mee om. Veel mensen geven stress de schuld van ongezond eetgedrag. Sugar cravings. Cafeïne rush. Alcohol om te ontspannen. Even gemakkelijk wat afhalen, want geen zin om te koken. Even wat chips eten. Even genieten. Wat is stress eigenlijk en hoe komt het toch dat het zo’n grote invloed heeft op ons eetgedrag? En helpt dat eetgedrag om van de stress af te komen of juist niet? In deze blog leg ik het uit.

Wat is stress?  

Stress is een situatie die bedreigend is of bedreigend lijkt. Prestatiedruk bijvoorbeeld: op school, werk of in je vrije tijd. Of financiële problemen, ruzie, een scheiding, verhuizing en te weinig tijd. Het komt allemaal samen met een flinke dosis stress.  

Vechten of vluchten

Stress hormonen zijn nodig zijn om snel te reageren in een bedreigende situatie. Je lichaam bereidt zich voor om te vechten of te vluchten. Dat gebeurt zo: je spijsverteringsysteem, immuunsysteem en voortplantingssysteem worden onderdrukt, want ze kosten in geval van stress veel te veel energie. Alle energie gaat naar de stress. Je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling stijgt en er wordt bloed naar je spieren gepompt. Alle orgaansystemen werken hard mee aan de stressreactie. Af en toe een stress piek is geen probleem en juist handig om te kunnen presteren! Maar als de pieken niet meer dalen kan langdurige stress ontstaan. En dat is minder handig.   

Stress gerelateerd eetgedrag

Omdat je spijsvertering op een laag pitje wordt gezet bij stress, bereiken voedingsstoffen je cellen niet voldoende. Daardoor hunker je vaak naar snelle energie uit suiker- en vetrijk voedsel. Dit voedsel activeert je beloningssysteem en geeft je even een oppepper. Maar al snel daarna betaal je de prijs en zit je energie weer volledig in een dip na deze ‘lege calorieën’. Zo blijft de drang naar gemaksvoedsel de hele dag doorgaan. Het kan ook zo zijn dat je naar andere oppende middelen grijpt: koffie of energiedrank om wakker te blijven, alcohol of drugs om te ontspannen en snacks om maar even nergens aan te hoeven denken. Dit eet- en drinkgedrag is geen oplossing tegen de stress. het verergert de stress zelfs in je lijf doordat het je hormoonbalans verstoort.
 

Gevolgen van langdurige stress

Dat je stress voelt als spanning, angst of frustratie, is wel bekend. Minder bekend is dat langdurige stress zich ook kan uitten in onder andere nek- en schouderklachten, darmklachten, hartkloppingen, gewrichtspijn, misselijkheid, slaapproblemen, moeite met ademhalen en een slechte weerstand. Daardoor ben je ook weer extra vatbaar voor een griep of verkoudheid. Het stresshormoon cortisol zegt dan eigenlijk tegen jou: Barre tijden, zorg voor reserves! De snack trek stijgt en de vetafzetting in je buik neemt toe. En zoals je weet is buikvet er eerder aan dan er weer af. Beter voorkomen dan genezen dus!

Tips om langdurige stress te verminderen

• Zoek de oplossing bij jezelf. Kun je iets veranderen aan de stress situatie? Kom dan in actie! Kun je niets veranderen aan de situatie? Leer dan te accepteren. Regelmatige beoefening van yoga, meditatie of mindfulness kunnen daarbij helpen.
• Zorg voor regelmatige beweging. Dagelijks een wandeling of fietstocht, met name in de buitenlucht doet wonderen! Beweging is een goede uitlaatklep, het verbetert je stemming en je hormonale balans.
• Zorg voor fijne mensen om je heen en voor leuke dingen in het vooruitzicht, waar je naar kunt uitkijken.
• Zeg je overal ‘ja’ op? Schiet een volgende keer niet meteen in de actie modus. Leer assertief worden, grenzen aangeven en ‘nee’ zeggen wanneer je het te druk hebt.
• Slaap! Wanneer je voor 23:00 uur in bed ligt kunnen stress hormonen tot rust komen. Dit heeft een positief effect op je eetlust en je gemoedstoestand.
• Hydrateer: je lijf bestaat voor 60 – 75% uit water. Water drinken is de beste schoonmaak voor je lijf. Het voert afvalstoffen af en geeft je er vitaliteit voor terug. 
• Zorg voor regelmaat in je eetpatroon. Vaste tijden voor ontbijt, lunch en avondmaaltijd zorgt voor rust in je lichaam en geest. Ook vezelrijke en voedende tussendoortjes zoals fruit, noten, pitten, volle yoghurt, gedroogd fruit of een volkoren cracker met beleg zorgen voor een geleidelijke afgifte van energie. Het verbetert je concentratie, je gemoedstoestand en je productiviteit. Tegelijkertijd geeft het je immuunsysteem een boost. De dietist kan je helpen als je moeite hebt om je eetgedrag te veranderen.
• Gezond vet smeert de hersenen en werkt dus voor een betere gemoedstoestand: noten, avocado, olijfolie, biologische vette vis en eieren. Go for it!
• Kook, met liefde, geniet van het eten en het moment, eet rustig, met aandacht. Het allerbelangrijkste wat je kunt doen om meer in contact te komen met jezelf, anderen en de aarde (die jouw heerlijke maaltje mogelijk maakt).
• Last but not least: wees je bewust van alle stimulerende troep waar je naar snakt om de dag door te komen: frisdrank, koffie, alcohol, drugs, fast food, chips etc. Zie het als afkicken. Bij de een werkt afbouwen, bij de ander werkt meteen de knop om en stoppen! Pas dan kun je gaan voelen waar je echt behoefte aan hebt. Luisteren en reageren op je gevoel brengt je zó veel meer dan genotmiddelen ooit zouden kunnen. Komt er veel los? Zorg dan voor steun in je omgeving of zoek een coach/ psycholoog om echt aan het werk te gaan met hetgeen wat je dwars zit.