De Arabische eetcultuur

Welke gerechten zijn typisch Arabisch?

Couscous
Als men het heeft over de Arabische eetcultuur, wordt al snel gedacht aan couscous. Terecht, want couscous is een gerecht wat door vele Arabieren wordt bereid. Vooral de Maghreb (Marokko, Tunesië en Algerije) staat hier bekend om. Couscous wordt op een traditionele manier bereid en vergt nogal wat tijd. Hiervoor wordt een couscous pan gebruikt die uit twee delen bestaat. In de onderste deel wordt vlees met verse groenten gestoomd en in de bovenste deel de couscous. Groente komt vrijwel in elk gerecht terug. Vaak wordt lam of geit gebruikt wat uiteraard halal moet zijn. Varken wordt absoluut niet gegeten. In Tunesië wordt couscous vaak pittiger gemaakt met harissa. Dit is een hete rode saus dat bestaat uit pepers, koriander, komijn, knoflook en tomaat.
Tajine
De ingrediënten van de Marokkaanse keuken worden voor een groot deel bepaald door de geografische ligging van het land. De originele Marokkaanse keuken stamt af van de berberse bevolking. Marokko ligt in Noord-Afrika en heeft een lange kustlijn. Vis is dan ook een wezenlijk bestanddeel in de Marokkaanse keuken. Alhoewel dit niet voor heel Marokko geldt. Als we meer naar het zuiden, richting de Sahara (woestijn) gaan, zie je vooral de zogeheten ‘Tajine’ met vlees/vis/kip op tafel. De naam van dit gerecht komt van de aardenwerken stoofpot wat in tajine wordt genoemd. Hier wordt het gerecht dan ook in bereid. De werking hiervan kan worden vergeleken met de bereiding in een eenbraadpan en zorgt voor een lekker gestoofd gerecht.
Olijfolie
Vaak wordt olijfolie gebruikt om gerechten te bereiden. Dit is omdat er in de mediterraan klimaat olijfbomen groeien. De bevolking kan zo zelf haar olijfolie maken. Deze gewoonte hebben de immigranten meegenomen naar Europa. Maar tegenwoordig wordt dit vaak gemengd met of vervangen door zonnebloemolie. Ook wordt vaak ontbeten met olijfolie. Hier wordt vers gemaakt brood in gedoopt. Zoete muntthee mag hier niet aan ontbreken.

Smaakmakers

De Marokkaanse keuken staat ook bekend om haar specerijen, zoals Ras el Hanout, peper, paprika en komijn. Niet alleen deze smaakmakers, maar ook vruchten zoals vijgen, dadels en abrikozen worden veel gebruikt om gerechten een speciale smaak te geven.

Wanneer is vlees halal?

Halal betekent niet alleen ‘toegestaan’, maar ook ‘rein’. Het vlees dat moslims eten moet dus rein zijn. Dieren die als rein worden beschouwd zijn bijvoorbeeld geiten, schapen, kalveren, runderen en eenden. Ook speelt de gezondheid, het welzijn, de ruimte, de hygiëne en het voer een grote rol. Deze dienen gegarandeerd te zijn. Uiteraard moet men dankbaar zijn omdat een dier een gunst is dat door Allah is geschapen. Uit dankbaarheid slacht een moslim een dier dus in de naam van Allah. Het vlees kan echter alleen door een moslim halal geslacht te worden. Dit dient op een schone plek te worden gedaan en het dier mag geen messen of andere geslachte dieren zien. Als de kop richting Mekka is gezet spreekt de slager in het Arabisch de volgende woorden uit: In de naam van Allah (God), Allah is Groot. De halsslagader, de zenuwbanen en de luchtpijp worden in een keer doorgesneden, zodat het dier het bewustzijn verliest en direct door gaat. Het dier moet namelijk zo min mogelijk lijden. Als al het bloed eruit is, kan het vlees verder verwerkt worden. Hier zijn geen Islamitische regels aan verbonden.
 

Welke gewoontes horen bij de Arabische eetcultuur?

Typische gewoontes bij de Arabische eetcultuur zijn:

• Handen wassen voor het eten.
• Met de rechterhand eten. Er wordt niet met bestek gegeten.
• Gerechten opdienen op grote (vaak koperen) schalen. Dit vooral vanwege de nadruk op samen eten met familie. Echter is het vaak wel zo dat vrouwen apart van de mannen eten.
• Twee warme maaltijden op een dag.
• Brood tijdens de warme maaltijd.
• Zoete muntthee na de warme maaltijd.

Arabieren en eetgewoontes

Veel Arabieren zijn vanuit hun land naar Nederland geëmigreerd. Door de emigratie hebben zij vaak een andere ritme dan in hun geboorteland. Daar aten ze altijd op vaste eetmomenten wat hier niet meer het geval is door drukte. Ze brengen de kinderen naar school, gaan vaak zelf ook naar school om de taal te leren, halen de kinderen weer op en niet te vergeten alle afspraken die ze daarnaast nog hebben. Dit waren ze in hun geboorteland niet gewend. Alhoewel de Arabieren in hun geboorteland wel een regelmatig eetpatroon hebben, is dit hier niet het geval. Ze beginnen de dag met een calorierijk ontbijt, namelijk brood met veel olijfolie. Ook tijdens de warme maaltijd wordt veel brood gegeten. Dit gebeurt zowel in de middag als in de avond. Tussendoortjes zijn vaak zoetigheden of brood met zoete thee. Beweging komt bij deze populatie weinig voor. In de winter is het daar vaak te koud voor en een sportschool is voor velen te duur. Overgewicht is dan ook een aspect wat veel voorkomt bij de Arabieren in Nederland. Ook ontstaat vaak diabetes, hypercholesterolemie en hypertensie. Een oorzaak hiervan is vooral de grote porties die worden gegeten. Eigenlijk weet men niet eens hoeveel hij eet, want gerechten worden op een bord geserveerd waar het hele gezin uit eet. Vaak wordt daar nog wat bij geschept als er na een paar minuten wat ontbreekt omdat het op is gegeten. Gerechten worden vaak met veel olie bereid en hier wordt ook veel zout aan toegevoegd. Dit kunnen allemaal oorzaken zijn van overgewicht en alle andere aandoeningen.Bij kinderen met een Arabisch achtergrond is overgewicht ook een veel voorkomend probleem. Ouders zijn vaak bang dat hun kind te weinig eet. Bij de oudere generatie staat dik voor gezond en sterk.

Hoe kan de diëtist helpen?

De diëtist leert je hoe je, ondanks de drukte, toch regelmatig kunt eten. Ook bespreekt ze hoe je gezond kunt leven zonder je eetcultuur opzij te zetten. Naast voedingsadviezen geeft zij ook bewegingsadviezen die voor jou haalbaar zijn. Zo werkt zij samen met jou aan je eetpatroon om stap voor stap een stabiel gewicht te bereiken dat bij jou past. Dieist Sarah spreekt Marokkaans en Berberse dialecten.