​Voeding bij kanker

Voeding speelt bij ziekte vrijwel altijd een belangrijke rol. Soms is een specifiek dieet direct van invloed op ziekteverschijnselen zoals een glutenvrij dieet bij coeliakie. Of soms zorgt een dieet voor het verminderen van complicaties zoals bij Diabetes Mellitus. Maar als er een bepaalde vorm van kanker is vastgesteld, dan heeft voeding een hele andere rol. Voeding heeft dan namelijk niet rechtstreeks invloed op het proces om de tumor te verkleinen, maar heeft een ondersteunende rol. Een gezonde volwaardige voeding is bij mensen die kanker hebben of hebben gehad, net zo belangrijk als voor iedereen. Voldoende en goede voeding is nodig om de noodzakelijke behandelingen te kunnen doorstaan. Maar helaas is bij kanker voldoende en goed eten niet zo vanzelfsprekend. De behandelingen kunnen de eetlust, en daarmee het eetpatroon van iemand behoorlijk verstoren, waardoor iemand juist ondervoed kan raken.

Ondervoeding bij kanker

Ondervoeding bij kanker is iets wat heel vaak voorkomt. Mensen met kanker hebben vaak weinig eetlust (wat vaak gepaard gaat met smaak- en reukveranderingen), moeite met eten of zit al snel vol na de eerste hap eten. Vaak gaat het gewicht daarmee ook snel omlaag waardoor mensen zichtbaar vermageren en de conditie hard achteruit kan gaan. Aan de andere kant zijn er ook mensen met kanker waarbij de eetlust nauwelijks verandert en het gewicht juist toeneemt. Toch is ook bij deze mensen de conditie vaak verslechterd en is over het algemeen de lichaamssamenstelling ongunstiger geworden met meer vetmassa en minder spiermassa.  Kortom, mensen met kanker hebben een gezonde en volwaardige voeding nodig om zowel ondervoeding en ongewenst gewichtsverlies tegen te gaan, maar ook om de negatieve veranderingen in lichaamssamenstelling te voorkomen.

Een volwaardig eetpatroon bij kanker

Maar hoe ziet zo’n gezonde volwaardige voeding er dan uit voor iemand met kanker? Laat ik beginnen te zeggen dat voor iedereen andere voedingsbehoefte heeft en dat daar dus geen standaard richtlijnen voor zijn. Onder voedingsbehoefte wordt de behoefte verstaan aan energie, aan macronutriënten zoals eiwit, veten koolhydraten, vezels, vocht en aan vitamines en mineralen.  Het is belangrijk dat deze voedingstoffen in balans met elkaar zijn. Een diëtist kan hier goed bij helpen om een passend advies te maken.  

Welke voeding je beter niet kunt eten bij kanker

Gezond en gevarieerd blijven eten is voor mensen met kanker vaak lastig, omdat eten over het algemeen meer een last dan een genot is. Wat ik regelmatig in de praktijk terugzie is dat mensen dan maar vooral de lekkere gevulde koeken, snoepjes en andere suikerrijke voedingsmiddelen gaan eten om hier energie uit te halen. Suiker is de brandstof van cellen in ons lichaam. Cellen die een hogere noodzaak hebben tot verbranding, kankercellen, zullen meer suiker opnemen dan weefsel dat in rust is. Simpel gezegd geef je de kankercellen dus een soort voedingsbron om verder te kunnen groeien. Uit onderzoek blijkt dus ook steeds meer dat grotere hoeveelheden suiker een rol spelen bij het ontstaan en bevordering van kanker. Belangrijk is om met de voeding zo min mogelijk geraffineerde suikers (snelle bewerkte suikers in o.a. wit brood, koek, snoep en frisdrank) binnen te krijgen. Vermijd daarnaast het drinken van alcohol. Niet alleen wordt alcohol voornamelijk omgezet in suiker, maar stimuleert ook de vaatgroei. Hierdoor kunnen kleine tumoren makkelijker groter worden en zich uitzaaien. Ook is het wetenschappelijk aangetoond dat het eten van rood- en bewerkt vlees relatie heeft met het ontstaan van kankerverwekkende stoffen (carcinogenen). Mijn advies is hierin dan ook om rood en bewerkt vlees wat meer te gaan beperken en te kiezen voor kip en vis.

Voedingsmiddelen die kanker helpen voorkomen

Zijn er dan ook voedingsmiddelen die preventief tegen kanker kunnen werken? Daar is momenteel ontzettend veel onderzoek naar. Van een aantal voedingsmiddelen is al wat meer bekend. Zo hebben wetenschappers onder andere recentelijk onderzocht dat broccoli (maar ook uit andere koolsoorten als bloemkool) een stofje (sulforafaan) heeft die bescherming lijkt te bieden tegen kanker. Helaas kan slechts ongeveer de helft van de bevolking dit wonderlijke stofje van broccoli benutten vanwege een bepaald gen. De rest plast de stof grotendeels uit voordat deze zijn bijzondere werk kan verrichten. Ook is er aangetoond dat melk een beschermend effect kan hebben op kanker vanwege het calcium dat hierin zit. Calcium beschermt de cellen tegen schade door galzuren en remt ongewenste celdeling waardoor het krijgen van kanker minder groot is. Voor alsnog horen en lezen we steeds meer over voedingsmiddelen die juist wel of niet goed zouden zijn ter preventie van kanker, maar over heel veel beweringen is helaas nog te weinig onderzocht. Wetenschappers doen hun best om hier zo snel mogelijk meer duidelijkheid over te geven!   

6 algemene voedingstips bij kanker

1. Zorg voor een gevarieerd eetpatroon met groente, fruit, volkoren producten en peulvruchten.
2. Eet wekelijks 2x vis, waarvan 1x een vettere soort vis.
3. Beperk rood vlees zoals lams-, rund- en varkensvlees (max. 500 gram per week) en vermijd zoveel mogelijk bewerkt vlees zoals ham, salami, worst.
4. Vermijd zoveel mogelijk geraffineerde suikers uit frisdrank, snoep en koek. Maar ook uit wit brood, witte rijst en witte pasta. Kies altijd voor de volkoren variant hiervan zoals zilvervliesrijst, volkorenbrood en volkorenpasta.
5. Beperk zoveel mogelijk het gebruik van alcohol.
6. Blijf in beweging! Streef ernaar om in ieder geval 30-60 minuten per dag in beweging te zijn.

Voeding en kanker, wat kan de dietist betekenen?

De dietist helpt je graag met het vinden van ideeën om het eten ondanks verminderde eetlust, misselijkheid of verandering van smaak, zo leuk, gezond, volwaardig en smakelijk mogelijk te maken/ houden. En zó samen een optimale voedingstoestand na te streven.