Nierstenen

Een niersteen is een kristal dat zich in de nier vormt door aanwezigheid van afvalstoffen. Nierstenen kunnen hevige pijnklachten en pijnaanvallen veroorzaken. Deze (kolieken)pijn ontstaat wanneer een niersteen vanuit de nier de urineleider inschiet en daar blijft steken. Dit zorgt voor verstopping in de urineleider waardoor de urine niet goed wordt afgevoerd. Plassen is dan moeilijk en pijnlijk. De nier raakt hierdoor steeds verder gevuld met urine. Dit wordt stuwing genoemd en ook dat geeft veel pijn.

Soorten nierstenen

Er komen 4 soorten nierstenen voor:

1. Calciumstenen
2. Struvietstenen/ ammoniummagnesiumfosfaatstenen
3. Urinezuurstenen
4. Cystinestenen

Calsiumstenen komen het meeste voor (85 % van alle nierstenen) en geven de meeste klachten.

Hoe ontstaan nierstenen?

Nierstenen ontstaan deels door genetische aanleg maar ook door een te lage vochtinname. Vaak ontstaan nierstenen doordat er te veel dierlijk eiwit en zout wordt gegeten. Daardoor wordt de urine te zout en te zuur. Eiwitten voorkomen normaal gesproken dat het zout samen smelt tot nierstenen. Als er te veel zout in de urine zit, kunnen de eiwitten hun werk niet goed doen. Ook zijn te weinig drinken en zeer gekruid eten ook veel voorkomende oorzaken voor het ontstaan van nierstenen.

Klachten bij nierstenen

Nierstenen geven niet altijd klachten. De pijn komt pas voor wanneer een niersteen vast komt te zitten. Meestal beginnen de klachten met een lichte pijn in de onderrug. Geleidelijk neemt de pijn toe en komt in steeds hevigere aanvallen, meestal aan de zijkant van de buik. De pijn trekt vaak door naar de lies, het bovenbeen of de geslachtsorganen. Sommige mensen kruipen letterlijk over de grond van de pijn. Soms is sprake van koorts door een bijkomstige urineweginfectie. Andere mogelijke symptomen zijn misselijkheid, braken, zweten, bloed in de urine en vaker moeten plassen.
 

Hoe voorkom je nierstenen?

Hierbij (voedings)advies om nierstenen te voorkomen:

• Drink dagelijks tweeënhalf tot drie liter water.
• Drink vooral tijdens de maaltijden en vlak voor het slapen. Op deze momenten is de urine namelijk het meest geconcentreerd en krijgen nierstenen het meest de kans tot ontstaan.
• Beperk dierlijk eiwit hierdoor ontstaan sneller nierstenen. Dierlijk eiwit zijn: vlees, vleeswaren, kaas, vis, kip, ei, melk en melkproducten.
• Let op zoutgebruik. Door een hoge zout inname wordt de uitscheiding van kalk door de nieren verhoogd met als gevolg meer kans op nierstenen. Let bijvoorbeeld op met: kant en klare maaltijden, bouillon blokjes,  snacks en gezouten noten.
• Gebruik veel groenten en fruit. Deze zijn rijk aan kalium en verminderen de kans op niersteenvorming. Let hierbij wel op oxaalzuurrijke producten indien u calciumoxalaat stenen heeft. Producten die veel oxaalzuur bevatten zijn: sterke, zwarte thee (ook kruiden- en vruchtenthee), ijsthee, cola, spinazie, rabarber, bietjes, postelein, boerenkool, knolselderij, noten en chocola (cacao). Gebruik deze in mate.
• Beperk gebruik alcohol tot 1 glas voor vrouwen en 2 glazen voor mannen per dag
• Zorg voor een gezond gewicht (BMI onder de 25)
• Verminder stress
• Zorg voor genoeg (nacht)rust
• Beweeg minimaal vijf dagen in de week, minimaal 30 minuten per dag
• Zorg dat je niet ineens heel veel vocht verliest bijvoorbeeld door een bezoek aan de sauna 

Er gelden verschillende richtlijnen voor elk soort niersteen, neem voor een passend advies contact op met de diëtist..

Dietisten gespecialiseerd in nierstenen