COPD

Wat is COPD?

COPD= Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Dit is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. De ziekte is een chronische ontsteking van de luchtwegen.
 

Klachten bij COPD 

• Hoesten, ophoesten van slijm
• Kortademigheid
• Als gevolg van de klachten en niet goed slapen: vermoeidheid

In het beginstadium openbaren de klachten zich vooral bij inspanning. In een verder gevorderd stadium komen deze klachten ook in rust voor. Door het hoesten en ophoesten van slijm kan de smaak veranderen en de eetlust verminderen. Het kortademig zijn maakt eten vermoeiend. Elke hap kost veel energie waardoor het eten kan gaan tegenstaan. Daarnaast is de energie behoefte verhoogd doordat je met COPD meer energie verbruikt in rust. Dit komt doordat er meer zuurstofgebruik is en minder efficiënt wordt ademgehaald. 
 

Waardoor ontstaat COPD?

Ongeveer 20% van de bevolking heeft COPD. 50% van de rokers ontwikkelt COPD. Meerokers hebben een verhoogd risico. Daarnaast kan COPD ontstaan door astma, inname van fijnstof of andere schadelijke stoffen.  
 

Hoe kan de dietist helpen bij COPD?

Door de longaandoening verandert de energiebehoefte.Voldoende eten kan moeilijk worden. En daardoor gebeurt het vaak dat iemand met COPD te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt om de longspieren en spieren goed te laten functioneren. De dietist kan helpen om ervoor te zorgen dat het eetpatroon op de persoonlijke behoefte wordt afgestemd. Zij geeft daarnaast praktische tips geven hoe je makkelijker aan de benodigde hoeveelheden kan komen. Indien nodig schrijft zij drinkvoeding voor.  
 

COPD en overgewicht

Mensen die al zwaarlijvig waren en een ‘grove bouw’ hebben, ontwikkelen met name in de beginfase vaak nog meer gewichtstoename. Dit kan komen doordat men mogelijk minder gaat bewegen in verband met de vermoeidheid en de angst om benauwd te worden. Als je daarbij je eetpatroon niet aanpast (minder eten omdat je minder beweegt) kun je in deze fase zwaarder worden. Ook kan het komen door de medicatie die wordt gebruikt om de ontstekingen tegen te gaan, met name Prednison kan er toe leiden dat je een voller gezicht krijgt en toeneemt in gewicht. Als laatste kan het stoppen met roken een gewichtstoename veroorzaken. Ten eerste door de verlaagde stofwisseling t.g.v. roken en ten tweede doordat er als vervanging van roken vaak meer gegeten/gesnoept wordt.

Adviezen COPD en overgewicht

• Zorg dat je in beweging blijft/gaat, om vetmassa te verliezen en spiermassa te behouden
• Stem je eetpatroon af op je verminderde behoefte aan eten door het minder in beweging zijn; eet kleinere porties
• Zorg dat je wel voldoende eiwitten (zitten in melk, yoghurt, vlees, kaas, noten) binnen krijgt voor het behoud van spiermassa
• Raadpleeg de dietist voor advies op maat en ondersteuning bij het afvallen.

COPD en ondergewicht

Mensen die altijd al een snelle verbranding hadden, verliezen vaak door COPD nog meer gewicht. Hierdoor wordt snel ondergewicht ontwikkeld. Dat komt mede doordat het bewegen drie keer zoveel energie kost als bij mensen zonder COPD. Als je te weinig eet, gaat het lichaam vetmassa en zelfs spiermassa verbranden. Dit heeft weer gevolgen voor de ademhaling en kracht. Ook verminderde eetlust helpt hier niet bij. 

Adviezen COPD en ondergewicht

• Zorg dat je in beweging blijft voor het behoud van spiermassa 
• Ga eventueel bewegen onder begeleiding van een fysiotherapeut met aantekening COPD, deze kan op maat begeleiden om spiermassa te behouden en longconditie te behouden
• Stem je eetpatroon af op een verhoogde behoefte aan eten doordat je lichaam meer verbruikt door de COPD; neem meerdere kleine porties eten op een dag
• Zorg voor voldoende eiwitten in de voeding (melk, ei, yoghurt, vlees, vis, noten)
• Neem als eetlust opwekker een slokje bouillon of pure vruchtensap/tomatensap 
• Zorg vanaf het moment van opstaan dat je binnen een uur een kleine maaltijd neemt, als brood niet lukt (kost energie om te kauwen) kies dan voor iets vloeibaars: pap/vla/yoghurt
• Neem elke 2 uur een kleine maaltijd om in de energie behoefte te voorzien
• Kies voor volle producten
• Slijmvorming kan een belemmering zijn, kies voor zure melkproducten in plaats van melk, neem slokjes zure citroen thee/vruchtensap wanneer je slijm voelt, drink en spoel met water na het eten
• Neem de warme maaltijd op het moment dat je het meeste energie hebt, eten en eten maken kost energie, eet bijvoorbeeld als lunch een warme maaltijd
• Raadpleeg de dietist bij ondergewicht of (risico op) ondervoeding.
• De dietist kan indien nodig drinkvoeding voorschrijven.

Dietisten gespecialiseerd in COPD